دفاتر مالیاتی و نحوه تحریر  

طبقه بندی مودیان مالیاتی

بر اساس ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم ، صاحبان مشاغل به ۳ دسته تقسیم میشوند.

دسته اول:  مودیان بند (الف) که شامل شرکتهای حقوقی و اشخاص حقیقی که جزء مودیان بزرگ مالیاتی ( LTU )  هستند و ملزم به تهیه و نگهداری دفاتر روزنامه و کل هستند

دسته دوم : مودیان حقیقی بند (ب)  که ملزم به تهیه و نگهداری دفتر درآمد و هزینه می باشند.

دسته سوم : مودیان بند (ج) که طبق تعریف قانون مالیاتهای مستقیم جزء گروه اول و دوم نمیباشند و ملزم به تهیه صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه میباشند.

همه اشخاص حقیقی و حقوقی بند الف ، ب و ج که در اداره امور اقتصادی و دارایی دارای پرونده میباشند ملزم هستند تا پایان سال نسبت به تهیه و پلمپ دفاتر مربوطه  سال آینده به شرح زیر اقدام نمایند :

• مودیان بند (الف) جهت پلمپ دفاتر روزنامه و کل ، بعد از خریداری کردن آنها باید به اداره ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه کنند.
• مودیان بند (ب) جهت پلمپ دفاتر درآمد و هزینه باید به حوزه مالیاتی که پرونده مالیاتیشان در آنجا هست بروند و پس از خرید دفتر نزد ممیز مسئول پرونده نسبت به پلمپ اقدام نمایند.
• مودیان بند (ج) نیز باید فهرستی از صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه را بصورت شخصی تهیه کنند و به ممیز پرونده مربوطه تحویل دهند.

دفاتر قاونی چیست ؟

دفتر روزنامه دفتری است که اشخاص حقوقی یا حقیقی کلیه معاملات وسایر رویدادهای مالی و محاسباتی خود را با رعایت اصول و موازین و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری و به ترتیب تاریخ وقوع در آن ثبت نمایند .

دفتر کل دفتری است که عملیات ثبت شده در دفتر یا دفاتر روزنامه برحسب سرفصل یا کدگذاری حساب ها در صفحات مخصوص آن ثبت می شود به ترتیبی که تنظیم حساب سود وزیان و ترازنامه از آن امکان پذیر باشد.

دفتر مشاغل (دفتر درآمد و هزینه) دفتری است که حداقل دارای ستون هائی برای درج تاریخ، شرح معاملات، درآمد، هزینه و دارائی های قابل استهلاک باشد و معاملات مذکور به ترتیب تاریخ وقوع در آن ثبت گردد به طوری که در پایان سال تعیین جمع درآمد و هزینه شغلی مودی و تنظیم حساب سود زیان از آن امکان پذیر باشد.

دفتر معین دفتری است که برای تفکیک و مجزی ساختن هر یک از حسابهای دفتر کل برحسب مقتضیات و شرایط حساب ممکن است نگهداری شود. کارت های حساب اعم از آنکه بوسیله دست یا ماشین تهیه شده باشد در حکم دفاتر معین است .

نحوه تحریر دفاتر قاونونی

• رویدادهای مالی در دفتر روزنامه باید بصورت روزانه ثبت شوند و همچنین ظرف مدت ۱۵ روز به سرفصل مربوطه در دفتر کل انتقال یابند.
• تحریر دفاتر قانونی درحالیکه کار بسیار ساده ای است اما از حساسیت خاصی برخوردار است پس ترجیحا جهت جلوگیری از بروز اشتباه بهتر است ابتدا دفاتر را با مداد مشکی تحریر کنید و سپس روی آن با خودکار بنویسید.
• اطلاعات روی خط ها نوشته شود بدون خط خوردکی و بدون اینکه خطی خالی بماند.
• در صورت بروز اشتباه از تیغ و لاک استفاده نکنید.
• خط بعد از ثبت هر رویداد مالی در دفتر روزنامه مخصوص شرح سند مس باشد.
• اولین سطر هر صفحه مخصوص نقل از صفحه قبل و آخرین سطر مخصوص نقل به صفحه بعد میباشد .
• در قسمت جمع میبایست جمع ستون بدهکار و بستانکار نوشته شود .
• در صورت بروز اشتباه با خودکار قرمز روی اشتباه را خط کشیده و صحیح آن را با خودکار بالای آن درج می نماییم.
• جمع ستون بدهکار و بستانکار باید یکسان شود و زمانی اینگونه نیست که کل سند در یک صفحه درج نشود و به صفحه بعد منتقل شود.
• انتهای اسناد در دفتر روزنامه و انتهای حساب  در دفتر کل با یک خط مورب بسته شود.
• در دفتر کل گردش حساب بدهکار و بستانکار در انتها درج شده و تفاضل حاصل از این دو به عنوان مانده حساب در زیر عدد بزرگتر درج میگردد. و این مانده به ترازنامه منتقل می شود.

نکات کامل تری از تحریر دفاتر در آئین نامه ای که  توسط دارائی ارائه شده است به پیوست تقدیم میگردد.

نحوه ارائه دفاتر قاونی به حوزه مالیاتی

اظهارنامه مالیات عملکرد هر سال و تا پایان ۳۱ تیرماه بصورت الکترونیکی تهیه و از طریق اینترنت به دارایی ارسال میشود.

اما تاریخ ارائه دفاتر زمانی است که نامه ای با عنوان ” برگ دعوت نامه ارائه اسناد و مدارک مالیات عملکرد سال … ”  از طرف ممیز دارایی به مودی ارسال میشود و به مودی فرصت داده میشود ظرف مدت یک هفته اسناد و مدارک خواسته شده  ( از قبیل دفاتر ، تراز کل و… ) را به حوزه مالیاتی مربوطه تحویل دهد .

 دانلود فایل آئین نامه تحریر دفاتر